Ýkinci el araç iþlemlerini yürüten noterler, Avrupa ve Amerika’da olduðu gibi gayrimenkul satýþlarýnda da yetki istiyor. Türkiye Noterler Birliði, AB’ye uyum için deðiþim harekatý baþlattý.

 

Türkiye genelinde 1771 noterliðin üyesi olduðu Türkiye Noterler Birliði; Avrupa Birliði’ne (AB) ve günün koþullarýna uygun bir noterlik kurumu oluþturulmasý hedefiyle “Deðiþim Projesi”ni hayata geçiriyor. Türkiye Noterler Birliði (TNB), yeni projesiyle gayrimenkul devri ve danýþmanlýðýný da yaparak, hem süreci kolaylaþtýrýp hýzlandýrmayý hem de vatandaþlarýn noterliklerde geçirdiði zamaný azaltmayý, hizmet kalitesini yükselterek tüm noterliklerde standart hale getirmeyi, ticari hayatý daha da kolaylaþtýrmayý ve Türkiye’nin 2023 yýlý vizyonuna katký saðlamayý hedefliyor.

 

TNB, Türkiye gibi “Latin Noterlik” modelini uygulayan 35 Avrupa ülkesi incelenerek hazýrlanan ‘Deðiþim Projesi’ kapsamýnda; Alman Federal Noterler Odasý’nýn davetlisi olarak Berlin’de temaslarda bulundu. Almanya’daki noterlik yapýlanmasýnýn ayrýntýlý olarak incelendiði ve son geliþmelerin deðerlendirildiði görüþmelerde özellikle taþýnmaz mal devri iþlemlerine dönük uygulamalar masaya yatýrýldý.

Türkiye ve Avrupa ülkeleri arasýndaki noterlik iþlem giderleri karþýlaþtýrýldýðýnda, deðerli kaðýt gibi Avrupa ülkelerinde hiç olmayan vergi uygulamalarý dikkat çekiyor. Türkiye’de noterlere ödenen iþlem giderlerinin yüzde 80-85’e varan oranlarý, deðerli kaðýt benzeri, noterlerin devlet adýna tahsil ettiði dolaylý vergilerden oluþuyor.

 

Türkiye Noterler Birliði olarak AB Noterler Konseyi’nde gözlemci statüsünde bulunduklarýný bildiren TNB Baþkaný Yunus Tutar, baþlattýklarý “Deðiþim Projesi” kapsamýnda AB ülkelerindeki noterlik mevzuatýna uyum çalýþmalarý gerçekleþtirdiklerini söyledi. Almanya’ya gerçekleþtirdikleri bu ziyaretin de uyum ve entegrasyon çalýþmalarýnýn bir parçasý olduðunu belirten Tutar, þunlarý kaydetti: “AB ile uyum sürecinde Türk noterlerinin gayrimenkul satýþlarýnda etkin yetkiyle donatýlmalarýný hedefl iyoruz. Baþta ticari hayat olmak üzere günlük yaþamdaki tüm hukuki konularda sigorta görevi gören ve iþlemleri güvence altýna alarak birçok konunun yargýya yansýmasýný önleyen noterlerin hukuki iþlem yapma alanlarý geniþletilerek yargý sisteminin üzerindeki iþ yükü azaltýlabilir. Tüm Avrupa, Orta ve Güney Amerika ülkelerinde noterlerin sorumluluk alanýnda olan gayrimenkul alým-satým ve ayni haklara iliþkin hukuki iþler ile çekiþmesiz yargý iþlemlerinin noterlere devredilmesi ile ihtilafl arýn doðmadan önlenmesi saðlanabilir.”

 

 

Avrupa ülkelerinde taþýnmaz mal devri, ayni hak tesisi iþlemleri konusunda noterlerin yetkili olduðunu belirten Tutar, “Gayrimenkul alým-satým iþlemlerinin noterlerde yapýlmasý; hukuki güvence, ülke ekonomisi ve dünya ile entegrasyon açýsýndan büyük önem taþýyor. Böylece noterler hem hukuki güvenlik ve sözleþme dengesini saðlayacak hem de tüm iþlemleri baþtan sona organize ederek, tapu iptal-tescil, alacak-borç ve benzeri ihtilafl arý baþlamadan önleyecektir” dedi.

 

Yunus Tutar, AB ülkelerinde olduðu gibi, taþýnmaz mülkiyetinin devri için zorunlu olan satýþ sözleþmelerinin hukukçu kimliðiyle güvenilir üçüncü taraf olan noterliklerde yapýlmasýnýn kayýtdýþý ekonomiyle mücadeleye ve istihdama katký saðlayacaðýný ifade etti.

 

 

Noterlerin taraflar arasýndaki uzlaþmanýn da teminatý olacaðýný belirten Tutar, “Ülkemizde devletin kendisi, eksperler, bankalar gibiçok sayýda aktör taþýnmaz iþlemlerinde rol oynuyor. Prosedürlerin ortasýnda bulunacak olan noter, müdahaleleri organize ederek iþlemleri kolaylaþtýracaktýr. Noter ayný zamanda kendisine baþvuran kiþiye hukuki danýþmanlýk yapacak. Taþýnmazýn gerçek hak sahibini sistematik bir þekilde araþtýracak” dedi.

 

 

TNB Baþkaný Tutar gayrimenkul devir iþlemlerinin noterliklerde yapýlmasýnýn avantajlarýný þöyle sýraladý:

Hukukçu kimliði: Gayrimenkul devir iþlemi ile ilgili iþlemler hukukçu olan noter veya hukukçu noter yardýmcýsý tarafýndan yapýlacaktýr. Saðlýklý kimlik doðrulama ve irade beyaný ile hukukî güvenlik ve iþlem güvenliði arasýnda sýký bir organik bað vardýr. Noter, ilgililerin taleplerini optimal seviyede gerçekleþtirecek ölçüde biçimlendirecek ve inþasý sürecinde, hukukçu kimliðiyle katký saðlayacaktýr. Kayýtdýþý ekonomi ile mücadeleye katkýsý: Gayrimenkul bedeli alýcý tarafýndan noterlik hesabýna yatýrýlacaðýndan alýcý ve satýcýnýn yaptýklarý iþlem gerçek bedel üzerinden kayda girecektir. Hem vergilendirme gerçek bedel üzerinden yapýlacak hem de ödeme ve tahsilat bilgileri kayýt altýna alýnacaktýr.

 

Dünya ülkeleri ile entegrasyon: Dünya ülkeleri ile bu konudaki entegrasyon, eþgüdüm saðlanacak, taþýnmaz satýþlarý çaðdaþ bir yapýya kavuþturulacaktýr. Gelecekte AB’ye katýlmamýz halinde, taþýnmaz satýþlarýnda noterler arasýndaki iþbirliði de saðlanacaktýr.

e-hizmetlerdeki deneyim ve baþarýlý projeler yapma: 2010 yýlýndan bu yana noterler 2. el araç satýþý iþlemlerini ve 2011 yýlýndan beri mirasçýlýk belgesi hazýrlama iþlemini elektronik ortamda baþarýyla yürütmektedir. 2.el araç satýþýnýn elektronik ortamda ve tek noktada yapýlmasýyla birlikte yýllýk araç satýþ sayýsý dörde katlanmýþtýr. Mahkemelerin yaný sýra noterler tarafýndan da verilen mirasçýlýk belgesi (Veraset Ýlamý) vatandaþ tarafýndan oldukça kabul görmüþtür.

 

Vatandaþ memnuniyeti: Ýkinci El Araç Satýþý ve Tescil Projesi” araþtýrmasýnda, 81 il ve 863 ilçede, tek noktadan, beklemeden araç satýþýnýn gerçekleþtirilmesi ile ilgili memnuniyet oraný yüzde 96’ya çýkmýþtýr.